Wilhelm Zangen (1891 - 1971)

Konu: Wilhelm Zangen (1891 - 1971) Salı Haz. 22, 2010 1:12 am

Alman sanayici Zangen Nazi
Almanya�sında savaş malzemesi üreten en önemli fabrikalarından biri
haline gelen Mannesmann AG'yi demir endüstrisinin başta gelen şirketi
yaptı. 1945'ten sonra da Zangen'in yönetimi altında şirket yeniden
örgütlendi.

Zangen Duisburg'ta bir makinistin oğlu olarak dünyaya geldi. 13 yaşında
Harkort AG (Köprü İnşaatı) şirketinde ticaret alanında staj görmekle
beraber, ticaret lisesinde de eğitim gördü. Tutkulu bir yüzücü olan
Zangen, bundan beş yıl sonra Gewerkschaft Deutscher Kaiser (Alman
İmparatoru Sendikası) (August Thyssen-Hütte) Maden Sanayi İşletmesi'ne
geçerek finans bölümünde muhasebeci olarak patronlarının takdirini
kazandı. Duisburg Stenograflar Derneği'nin başkanı olan Zangen, burada
verdiği stenografi kurslarıyla maaşına ek bir gelir elde etti.

1913'ten Sonra: Demag Şirketine Girmesi Birinci Dünya Savaşı patlamadan
bir yıl önce 22 yaşındaki genç, muhasebeci olarak Duisburg'taki (sonraki
Demag) Deutsche Maschinenbau AG şirketine girdi ve aradan çok .geçmeden
özel işlerde görevlendirildi. Şirkette yükselen Zangen Birinci Dünya
Savaşı'nda orduya alınmaktan kurtuldu. Şirkette silah işlerini yönetti.
40'tan fazla personelin şefi oldu ve 1917'den sonra silah üretimini
genişletti. Savaştan sonra da şirketin satış işlerini üstlenmek üzere
Berlin'e gönderildi. 1923'ten sonra para işlerini ,yönettiği yeni
kurulan Demag Holding'e bağlı küçük şirketlerin enflasyon yılları
boyunca ayakta kalmasını sağladı.

Buhranlı zamanlarda finans uzmanı olarak kazandığı taze ününü 34
yaşındaki Zangen, Düsseldorf'taki Schiess AG'nin yönetim kurulu üyesi
olarak da kanıtladı. Ağır avadanlık (takım) makineleri üreten şirketin
1925'te yaklaşık olarak 11 milyon RM (Reichsmark) borcu vardı. Zangen
dört yıl sonra şirketten ayrıldığı zaman, Schiess AG'nin 3 milyon RM
alacağı olduğu gibi, cirosu da 12 milyon RM'a ulaşmıştı. Bunun üzerine
Demag'a yönetim kurulu üyesi olarak dönen Zangen, 1932'den sonra
şitketin ticaret bölümünü yönettiği gibi, fabrikanın da en üst
kademesindeki müdürü oldu.

Başka işlerin yanı sıra Güney Afrika ve SSCB'deki firmalarla işler
bağladı ve Demag'ın başarılı bir biçimde ekonomik krizi atlatabilmesi
için manevra yeteneklerinin tümünü kullandı. Demag Zangen'in önerisi
üzerine 1933'te Harkort AG şirketini satın alınca, kendisine bundan
sonra çok kazançlı bir iş alanı haline gelen köprü inşaat sektörünün
(örneğin otobanlar için) yolunu açtı.

1934'te Demag'tan ayrılan Zangen, Mannesmann'ın yeni yönetim kurulu
başkanı olarak üretim alanlarının hızla genişletilmesini sağladı. Çubuk
demirler için (örneğin raylar için) modern bir yol yaptırdı, yüksek
fırın üretimine yoğunlaştı ve şirketin boru fabrikalarını modernize
etti. Yahudi sanayici ve işadamları 1938'de Hitler Almanya�sında
şirketlerini satmak zorunda kalınca, Zangen bu fırsattan yararlanmakta
gecikmedi. Diğer ortaklıklarla ve satın aldıkları diğer şirketlerle
Zangen, Mannesmann AG'yi, savaşın başlamasına bir yıl kala, Alman demir
endüstrisinin başta gelen işletmesi haline getirmişti.

Başarıları ve ulusal ağır sanayideki itibarı sayesinde Zangen, devlet
iktisat bakanı Walther Flink'un önerisi üzerine Devlet Sanayi Grubu'nun
yöneticiliğine atandı ve bu görevini altıbuçuk yıl sürdürdü. Alman
endüstrisini savaşa yönelik hazırlaması istenilen Zangen, şirketlerin
devlet karşısında kendi kendilerini de yönetebilmeleri için çaba
gösterdi. Devlet Sanayi Grubu 1942'den sonra savaş ürünlerinin
artırılması ve denetlenmesi konusunda yetkili kılındı. 1943'ten sonra da
doğrudan doğruya devlet silahlanma bakanlığına bağlandı.

1945 Temmuz'unda Amerikalı müttefiklerce tutuklanan Zangen, Kasım'da
serbest bırakıldı ve daha sonraki "Nazi etkisini yok etmeye yönelik"
duruşmalarda suçsuz kabul edildi.

Av tutkunu olan Zangen 1948'ten sonra yönetim kurulu başkanı olarak
Mannesmann'a döndü ve şirketin dağılmaması için elinden geleni yaptı ve
bunda başarılı da oldu. Anonim Şirket dört yıl sonra yeniden kuruldu.
Kendilerine emredilen tasfiye işinden sonra ortaya Mannesmann AG
(Holding), Bergbau AG Konsolidasyonu ve Stahlindustrie und Maschinenbau
AG (Çelik Endüstrisi ve Makine İnşaat AŞ) (Holding) çıktı. 1954'te bütün
Mannesmann şirketleri bir holdingin çatısı altında toplandı. Sendikayla
yönetime katılma yasası konusunda anlaşmazlığa düştükten sonra, 50'li
yılların başında kararlara katılma (oy sahibi olma) konusunda
tamamlayıcı bir yasa olan Lex Mannesmann ek yasası hayata geçirildi.

Buna göre, holdingin cirosu büyük oranda madencilik işletmesinden
kaynaklandığı zaman (Mannesmann gibi), holding şirketler de, tıpkı maden
işletmeleri gibi, kararlara katılma yasasına bağımlıdırlar (yönetim
kurulunda sermaye sahipleriyle işçiler eşit sayıda temsil edilmelidir).
Bu durumun Mannesmann'da uygulanıp uygulanmamasına ilişkin kavga 1957'de
bir uzlaşma ile çözümlendi. Zangen aynı yıl içinde yönetim kurulundan
denetim kurulu başkanlığına geçtiyse de (1966'ya kadar), şirketi arka
plandan yönetti. 1971'de 80 yaşında Düsseldorf'ta hayata gözlerini
kapadı.

» Tolga Gündüz (1971 - .... )
» Wilhelm Eduard Weber
» Wilhelm Conrad Röntgen (1845- 1923)