Süreyya Serdengeçti

Konu: Süreyya Serdengeçti Salı Haz. 22, 2010 1:32 am

Merkez Bankası'nda 1980 yılında göreve
başlayan Serdengeçti, önce dış borç ertelemelerinde çalıştı. Daha sonra
döviz rezervlerinin yönetimi alanına geçen Serdengeçti, 1990'da Döviz
İşlemleri Müdürü, 1992'de Açık Piyasa İşlemleri Müdürü oldu ve 1994'de
Genel Müdür Yardımcısı olarak, Genel Sekreterlik Basın Danışmanlığına
getirildi. Serdengeçti, aynı yıl Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü'nün,
Genel Müdür Yardımcılığına atandı ve Ödemeler Dengesi ile Uluslararası
Kuruluşlar alanlarında çalıştı. Süreyya Serdengeçti, Mayıs 1996
tarihinden bu yana, Para Piyasaları ve Fon Yönetimi Genel Müdürlüğü
görevini sürdürüyordu. Serdengeçti, 2 Ocak 1998 tarihinde Başkan
Yardımcısı olarak atandı.

HAKKINDA YAZILANLAR

Paranın patronu Serdengeçti Hürriyet 3 Mart 2001

KASIM krizinin ikinci dalgasıyla geçen ay karşılaşan Türkiye'de ekonomi
yönetimi tepeden tırnağa değişti. Dün Başbakan Bülent Ecevit, Dünya
Bankası Başkan Yardımcısı Kemal Derviş'in kabineye alınarak ekonomiden
sorumlu Devlet Bakanı olduğunu açıkladı. Başbakan Ecevit, Derviş'e bağlı
olarak çalışacak Merkez Bankası Başkanlığı'na, 21 yıldır Merkez
Bankası'nda çalışmakta olan başkan yardımcılarından Süreyya
Serdengeçti'nin atandığını bildirdi.

GÜNDEM GÜNDEM GÜNDEM 16 MAYIS 2001

Serdengeçti, Para Programı'nı açıkladı
Hürriyet 16 Mayıs 2001

Merkez Bankası Başkanı Süreyya Serdengeçti, 2001 Para Programı'nı
açıklarken, piyasaya şu mesajları verdi: ‘‘Dalgalı kura devam ediyoruz.
Döviz kurları enflasyonun öncü göstergesi olduğu için ani şoklara karşı
faiz silahı kullanılacak. Piyasayı bozucu şoka izin verilmeyecek.’’

Merkez Bankası Başkanı Süreyya Serdengeçti, 2001 yılı Para Programı'nı
açıkladı. Serdengeçti, 22 Şubat sabahından itibaren uygulanmaya başlanan
dalgalı kur politikasının süreceğini belirterek, ‘‘Dövizde ani
dalgalanmalar olursa, Merkez Bankası bu dalgalanmalara tepkisini
gösterecek. Piyasayı bozucu şoklara izin verilmeyecek’’ dedi.
IMF'nin Türkiye'ye sağlayacağı 15.7 milyar dolarlık (Türkiye'nin IMF'ye
olan ödemesi düştükten sonra 14.3 milyar dolar) mali kaynağın IMF İcra
Direktörleri Kurulu'nca görüşüldüğü sıralarda, eşanlı olarak Merkez
Bankası Başkanı Süreyya Serdengeçti de 2001'in son sekiz ayına ilişkin
39 sayfalık para politikasını açıkladı.

Merkez Bankası'nın önümüzdeki dönemdeki önceliğinin dalgalanmaya
bırakılan döviz kurlarının enflasyonist etkisini en aza indirmeye
yönelik para politikası olduğunu bildiren Serdengeçti, ‘‘Orta vadede ise
para politikasının nihai amacı fiyat istikrarı olarak
belirginleşecektir’’ dedi. Merkez Bankası için yeni kur rejiminin
tutarlı sürdürülebilirliğinin çok önemli olduğunu vurgulayan
Serdengeçti, ‘kriz fırsatçılarını’ uyardı. Serdengeçti, bu konuda şöyle
dedi:
‘‘Günlük bazı fırsatları, riskleri ve eğilimleri değerlendirmenin önemli
olduğunu düşünmekle birlikte, piyasa katılımcıları tarafından verilecek
her türlü olağandışı veya aşırı reaksiyon yalnızca, kademeli olarak
oluşturulmaya çalışılan dengeleri bozmaya yönelik olacaktır. Merkez
Bankası, sözkonusu durumlar karşısında para politikası araçlarını
tutarlı ve etkin biçimde kullanacaktır.’’

REZERVE 3.7 MİLYAR
Serdengeçti, IMF ve Dünya Bankası'ndan gelecek kaynağın 3.7 milyar
dolarlık (Net olarak 2.4 milyar dolar) bölümünün Merkez Bankası
rezervlerini desteklemek amacıyla kullanılacağını söyledi. Sözkonusu
kaynağın 6.5 milyar dolarlık bölümünün ise Mayıs ve Haziran aylarında
kullanılacağını söyleyen Serdengeçti, bu konuda şu açıklamayı getirdi:
‘‘Döviz rezervlerimizi artırarak dış yükümlülüklerin karşılanmasında
önemli bir rahatlama sağlayacak olan bu imkan, kamu ve fon bankaları
operasyonunun başarısı ve iç borç stoğunun sürdürülebilirliğini devam
ettirebilmek açısından da, bankamızın önümüzdeki 5 aylık dönemde
Hazine'yi fonlayabilmesine olanak tanımaktadır. Bu kaynağın mali
piyasalarda istikrarın sağlanmasına önemli katkıda bulunarak, faiz
oranlarının aşağı çekilmesine ve döviz kurlarının dengeye kavuşmasına
yardımcı olacağına inanmaktayım.’’

Para tabanının bu yıl yüzde 25.8 artmasının öngörüldüğünü söyleyen
Serdengeçti, sözlerini şöyle sürdürdü:
‘‘Diğer bir deyişle, geçen yıl sonunda 5.8 katrilyon TL olan para tabanı
değerinin bu yıl sonunda 7.3 katrilyon TL olması öngörülüyor. Bu oran
belirlenirken yüzde 52.5 oranındaki yıl sonu TÜFE artışı ile yüzde 3'lük
reel GSMH gerilemesi gözönüne alınmıştır.’’

Merkez Bankası Başkanı, mevcut durumda bekleyişlere yönelik
belirsizlikler nedeniyle Net İç Varlıklar düzeyinde de belirsizlik
olduğunu söyledi. Serdengeçti, ‘‘Bu nedenle gelişmelere göre para
tabanına ilişkin sözkonusu hedefler gerekli gördüğü taktirde revize
edilebilecektir’’ dedi.

Bu sürecin doğrudan hedeflenmesinin önkoşulları sağlanana kadar geçiş
süreci olduğunu vurgulayan Serdengeçti, ‘‘Merkez Bankası kısa vadede
parasal büyüklüklerin kontrol edilmesine yoğunlaşacaktır’’ diye konuştu.

2001'in enflasyonsuzlaşma adına kayıp bir yıl olduğunu hatırlatan
Serdengeçti, ‘‘Ama Türkiye ekonomisinin yapısal problemlerini çabuk ve
kalıcı bir şekilde çözebilmek açısından da bir kazanç olduğunu
söylemeliyim’’ dedi. Serdengeçti, konuşmasını şu mesajla bitirdi:
‘‘Dünya ekonomilerinde enflasyonun sonu gelirken, enflasyonun son kalesi
olarak görülmek, hakettiğimiz yere gelmemizi zorlaştırmaktadır.’

Merkez Bankası 2001'de piyasada neler yapacak?
Döviz kurları piyasada arz ve talep koşullarına göre belirlenecek.
Dövize müdahale, kurda aşırı dalgalanmaları önleme yönünde olacak.
Kura müdahale uzun dönemli değeri etkileyecek çapta olmayacak.
Dövize müdahale döviz ihalesi yöntemi kullanılarak yapılacak.
Dövize dayalı risk yönetimi enstrümanları oluşturulacak.
Piyasalara işlerlik kazandırılması için çaba gösterilecek.
Kısa dönem faizler etkin biçimde kullanılacak.
Para tabanı 2001'de yüzde 25.8 artacak. Para tabanı değeri yıl sonunda
7.3 katrilyon lira olacak.
Yıl sonu net iç varlıkların değeri en fazla 21 katrilyon lira
olabilecek.
Kamu ve fon bankalarının gecelik borçlanma gereği bu ay sonunda 7
katrilyon liraya düşürülecek.
Merkez Bankası, Fon bankalarından doğrudan alacağı borçlanma senedi
tutarını 14 katrilyon liraya çıkararak vadeli repo stok değerini 7
katrilyon TL'ye indirecek.

Para Programı'nda 2001 hedefleri
Net iç varlıklar (Trilyon TL)
Dönemler Tavan Değerler
31 Mayıs (Performans Kriteri) 9.750
30 Haziren (Performans Kriteri) 13.250
31 Ağustos (Performans Kriteri) 15.850
30 Ekim (Performans Kriteri) 19.500
31 Aralık (Gösterge Değer) 21.000

Ne anlama geliyor
Merkez Bankası, Hazine'nin borç yönetimini kolaylaştırmak için
kullandıracağı dış finansmanı net iç varlıklarda gösteriyor. Bu kaleme
göre Merkez Bankası'nın Hazine dahil bütün iç piyasalara olan Türk
Lirası cinsinden yükümlülükleri aylar itibariyle en fazla ‘tavan
değerler’ kadar olabilecek. Yıl sonunda 21 katrilyon lira olarak
hedeflenen bu büyüklük, Hazine finansmanı çıkartıldıktansonra 9.5
katrilyon lira seviyesinde olacak. Yani, IMF'den gelecek para kadar
Hazine'ye para aktarılabilecek.

IMF'den kotamızın 16 katı para geliyor
Merkez Bankası Başkanı Süreyya Serdengeçti, bu yıl içinde IMF ve Dünya
Bankası'ndan Türkiye'ye gelecek kaynağın brüt 15.7 milyar dolar
düzeyinde olduğunu, bunun netinin 14.5 milyar dolara denk geldiği
belirtildi. Devlet Bakanı Kemal Derviş'in açıkladığı ‘‘Güçlü Ekonomiye
Geçiş Programı’’nda, Türkiye'nin IMF'den alacağı kaynağın, normal
kotasının 16 katı düzeyinde olduğu vurgulandı.

Soruşturma olsa da döviz alır-satarız
Merkez Bankası Başkanı Süreyya Serdengeçti, kurun serbest bırakılması
nedeniyle bir kredibilite kaybının söz konusu olduğunu belirterek,
‘‘Merkez Bankası'nın bir kredibilete kaybı da söz konusudur. Bu
kredibilite kaybı da doğaldır’’dedi. Merkez Bankası'nın operasyonlarının
her zaman incelenebileceğini de ifade eden Serdengeçti, ‘Merkez
Bankası'nın herhangi bir operasyonunun incelenmiş olması veya
incelenecek olması takdir edersiniz ki Merkez Bankası'nı operasyon
yapmaktan alıkoymaz. 14 yıldır yaptığımız gibi biz bankalara gene ucuz
ve pahalı kurdan döviz almaya ve döviz satmaya devam edeceğiz
hiçkimsenin şüphesi olmasın.’’

» Süreyya Ayhan (1978 - .... )
» Süreyya Polat (1951 - .... )